กรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก แนะนำตำรับยาสมุนไพรที่มีประวัติการใช้ในการบำรุงน้ำนมมารดา หลังคลอดมาอย่างยาวนาน คือ ตำรับยาประสะน้ำนม มีสรรพคุณบำรุงน้ำนม ช่วยเพิ่มปริมาณน้ำนม และกระตุ้นการไหลของน้ำนมแม่ให้ดีขึ้น จากข้อมูลการวิจัยเปรียบเทียบการใช้ยาประสะน้ำนมกับยาดอมเพอริโดน ในการกระตุ้นการสร้างน้ำนมมารดาหลังผ่าคลอดของแผนกสูตินรีเวช โรงพยาบาลหนองบัวลำพู พบว่า ยาประสะน้ำนม ซึ่งเป็นยาสมุนไพร มีประสิทธิผลทำให้มารดาหลังคลอด มีปริมาณน้ำนมในการเลี้ยงลูกมากกว่าการใช้ยาดอมเพอริโดน อีกทั้ง ยังไม่พบอาการข้างเคียงหรือภาวะแทรกซ้อนใดๆอีกด้วย ซึ่งถือว่าตำรับยาประสะน้ำนมเป็นทางเลือกที่ดีและมีความปลอดภัยสูงสำหรับมารดาหลังคลอด ที่กำลังประสบกับปัญหาเกี่ยวกับน้ำนมมาน้อยหรือมีไม่เพียงพอ อีกทั้งยาประสะน้ำนมยังเป็นยาสมุนไพรในบัญชียาหลักแห่งชาติอีกด้วย
นอกจากตำรับยาประสะน้ำนมที่ช่วยเพิ่มปริมาณน้ำนมมารดาหลังคลอดแล้ว ยังมีสมุนไพรพื้นบ้าน เช่น ขิง สรรพคุณ แก้ท้องอืดท้องเฟ้อ คลื่นไส้อาเจียน และช่วยกระตุ้นน้ำนม บวบ สรรพคุณ ผลอ่อนช่วยระบายท้อง ขับลม บำรุงน้ำนม ฟักทอง สรรพคุณ บำรุงร่างกาย บำรุงน้ำนม น้ำเต้า สรรพคุณ ผลอ่อนช่วยบำรุงน้ำนม ข้าวโพดอ่อน สรรพคุณ ช่วยให้การหลั่งน้ำนมเป็นปกติ ใบแมงลัก สรรพคุณ ช่วยขับลม และช่วยให้น้ำนมไหลดี และ หัวปลี สรรพคุณ ช่วยเพิ่มน้ำนม ซึ่งเราสามารถ นำสมุนไพรเหล่านี้มาปรุงเป็นเมนูอาหารให้กับมารดาหลังคลอดได้ในหลายเมนู เช่น แกงเลียง แกงส้ม ผัดบวบใส่ไข่ ผัดฟักทอง ไก่ผัดขิง เป็นต้น สำหรับน้ำสมุนไพรที่ช่วยบำรุงน้ำนม คือ น้ำขิง ช่วยให้เลือดลมไหลเวียนดี และมีส่วนช่วยในการบำรุงน้ำนมมารดาหลังคลอดได้อีกด้วย
นพ.ขวัญชัย กล่าวในตอนท้ายว่า มารดาหลังคลอดที่กำลังประสบปัญหาดังกล่าว สามารถนำพืชผักสมุนไพรพื้นบ้านมาปรุงเป็นอาหารและเครื่องดื่มตามที่แนะนำไว้ในข้างต้น หรือถ้าสนใจเกี่ยวกับตำรับยาประสะน้ำนม สามารถปรึกษาแพทย์แผนไทยในสถานพยาบาลของรัฐใกล้บ้านทั่วประเทศ และในวันที่ 12 สิงหาคม 2565 วันแม่แห่งชาติในปีนี้ เป็นโอกาสดี ที่ลูกๆ จะแสดงความรักต่อแม่ ควรหากิจกรรมที่ทำกับคุณแม่ เช่น ทำกับข้าว ดูหนัง ฟังเพลง ปลูกต้นไม้ หรือไปทำบุญ แต่หากไม่สะดวกหรือบางท่านอาจติดภารกิจ ทำให้ไม่ได้อยู่กับคุณแม่ ก็สามารถแสดงความรักให้กับแม่ของเราผ่านช่องทางออนไลน์ ไม่ว่าจะเป็นการ Video Call หรือส่งการ์ดอวยพรให้ท่าน ซึ่งจะช่วยเพิ่มสีสันในชีวิตและสร้างความสุข ความพิเศษให้กับคุณแม่ในวันดังกล่าว
