ช็อกโกแลตซีส คืออะไร เยื่อบุโพรงมดลูกเจริญเติบโตผิดปกติ

ช็อกโกแลตซีส หรือโรคที่ทางการแพทย์เรียกกันว่า เยื่อบุโพรงมดลูกเจริญเติบโตผิด(endometriosis)
ช็อกโกแลตซีส ก็คือถุงน้ำของรังไข่แบบหนึ่งซึ่งลักษณะของถุงน้ำชนิดนี้ภายในจะมีของเหลวที่คล้ายช็อกโกแลตเหลวซึ่งความจริงก็คือถุงเลือดคือจะมีเลือดอยู่ในถุงนั้นเมื่อเลือดหยุดไหลน้ำก็จะถูกดูดซึมกลับทำให้เลือดในถุงเข้มขึ้นและเมื่อเลือดค้างอยู่ในถุงน้ำนานๆก็กลายเป็นสีน้ำตาลมีลักษณะเหมือนช็อกโกแลตจึงเรียกเป็นถุงน้ำช็อกโกแลต

สำหรับสาเหตุของการเกิดถุงน้ำช็อกโกแลต ในทางการแพทย์เชื่อว่า เกิดจากเลือดระดูหรือเลือดประจำเดือนไหลย้อนกลับ คือแทนที่เลือดนั้นจะออกมาทางช่องคลอดของผู้หญิงตามปกติ อาจจะมีเลือดระดูส่วนหนึ่งมีการไหลย้อนกลับเข้าไปผ่านทางหลอดมดลูกแล้วก็เข้าไปในช่องท้องไปฝังตัวที่รังไข่ จนทำให้เกิดเป็นถุงน้ำขึ้นและเนื่องจากลักษณะเซลล์ของถุงน้ำเป็น เนื้อเยื่อบุโพรงมดลูกอันหนึ่งเมื่อผู้หญิงมีประจำเดือน(คือการที่เยื่อบุโพรง มดลูกลอกตัวออกมา) ถุงน้ำดังกล่าวก็มีเลือดออกในถุงด้วยดังนั้นในแต่ล่ะเดือนที่ผ่านในถุงน้ำก็จะมีเลือดออกเพิ่มขึ้นนั้นหมายถึงถุงน้ำก็จะใหญ่ขึ้นเรื่อยๆแม้การที่ถุงน้ำนี้จะใหญ่เร็วมากน้อยแค่ใหนก็ขึ้นอยู่กับสภาพร่างกายของคน คนนั้นว่าจะดูดน้ำกลับได้เร็วเท่าไหร่ ถ้าร่างกายดูดน้ำกดลับได้เร็ว ถุงน้ำนั้นก็จะโตขึ้นแบบช้าๆ

ส่วนการเกิดนี้ถ้าถามถึงสาเหตุจริงๆก็ยังไม่ทราบ 100% แต่มีทฤษฏีการเกิดไว้หลายอย่าง เช่น
-ทฤษฏีที่ว่าการไหลย้อนกลับของเลือดประจำเดือนเข้ากลับไปในช่องท้องหรืออุ้งเชิงกรานซึ่งเหตุผลที่เชื่อตามทฤษฏีเพราะเรามักพบเนื้อเยื่อนี้ในแอ่งในช่องท้อง พบการเกิดโรคนี้สูงขึ้นในผู้ป่วยที่มีการอุดกลั้นการระบายของเลือดประจำเดือน
-ทฤษฏีการกระจายของเนื้อเยื่อดังกล่าวผ่านทางหลอดเลือดและน้ำเหลืองเพราะในผู้ป่วยบางคนเราสามารถพบการกระจายไปยังที่ไกลๆและเป็นส่วนที่ไม่ได้เชื่อมต่อกับช่องท้อง เช่นปอดหรือในสมอง แต่มีน้อยราย
-ทฤษฏีการเปลี่ยนแปลงของเซลล์เยื่อบุช้องท้องโดยการเหนี่ยวนำจากฮอร์โมนหรือสารต่างๆ ที่มีคนคิดแบบนี้เพราะมีการพบกรณีที่มีเด็กหญิงที่ยังไม่มีประจำเดือนมาก่อนแต่กลับเกิดโรคนี้ได้ รวมทั้งเคยมีคนเอาเซลล์เยื่อบุช่องท้อง/รังไข่ก็สามารถทำให้เกิดลักษณะต่อมที่คล้ายกับเยื่อบุโพรงมดลูกได้
-ทฤษฏีการเปลี่ยนแปลงภูมิคุ้มกันโดยทฤษฏีนี้จะเป็นส่วนเสริมของทฤษฏีข้อแรก เนื่องจากในแทบทุกเดือนนั้นระดูจะมีการไหลย้อนกลับเข้าไปในช่องท้องอยู่แล้วแต่ว่าที่เกิดกับบางคนน่าจะเป็นผลจากระบบภูมิคุ้มกันที่ไม่สมบรูณ์ เช่นการกำจักเซลล์เยื่อบุโพรงมดลูกเป็นต้น
ปัจจัยเสี่ยงในโรคนี้คือ
1.สตรีวัยเจริญพันธุ์ซึ่งสามารถพบได้ร้อยล่ะ 7 โดยเฉพาะอย่างยิ่งคนที่เริ่มมีประจำเดือนเร็ว มีช่วงสั้น(ประจำเดือนสั้นไม่ครบเดือนก็มาอีกแล้ว)ออกมากและมาทีล่ะหลายวัน
2.ปัจจัยทางพันธุ์กรรมโดยเฉพาะที่มารดาหรือพี่น้องเป็นโรคนี้จะมีโอกาสเป็นโรค 3-10 เท่า
3.โรค/พยาธิสภาพที่ขัดขวางการไหลของระดูทำให้กลไก การกำจัดเลือดดังกล่าวผิดปกติ
4.การได้รับฮอร์โมนเอสโตรเจน

อาการและการแสดงของโรค
จริงๆแล้วอาการของคนไข้ที่มามีตั้งแต่ไม่มีอาการอะไรเลย(พบโดยบังเอิญจากการผ่าตัด)หรือมีอาการปวดรุนแรง โดยอาการนั้นไม่จำเป็นต้องสัมพันธิ์กับพยาธิสภาพก็ได้(เช่นมีก้อนใหญ่แต่ไม่มีอาการก็ได้)แต่โดยรวมแล้วมี 3 อย่างคือ
1.มีบุตรยากพบประมาณร้อยล่ะ30โดยสาเหตุจริงๆยังไม่ทราบแต่มีทฤษฏีที่พยายามอธิบายได้แก่ การเกิดพังผืดในอุ้งเชิงกรานขัดขวางการเดินทางของไข่โดยตรง การผิดปกติของรังไข่และฮอร์โมน การที่มี prostaglandin จากการอักเสบและมีเซลล์กลุ่ม Macrophage ออกมามากกว่าปกติ ซึ่งรบกวนธรรมชาติของการปฏิสนธิและการฝังตัวของตัวอ่อน
2.ปวดท้องน้อยช่วงที่มีประจำเดือน ลักษณะที่จะเป็นการปวดที่เพิ่มขึ้นเรื่อยๆและมักเป็นการปวดท้องประจำเดือนหลังจากที่ไม่ได้ปวดมาหลายปี
3. การปวดท้องระหว่างมีเพศสัมพันธ์ ลักษณะเป็นการเจ็บหน่วงๆลึกๆ
ส่วนอาการอื่นที่มักร่วมด้วยได้แก่
-การปวดท้องอื่นๆเช่นหน่วงๆเวลาอุจจาระหรือปัสสาวะ
-อาการต่างๆในการขับถ่าย โดยเฉพาะช่วงที่มีระดู เช่นการกลั้นอุจจาระไม่ค่อยอยู่ ปัสสาวะหรืออุจจาระเป็นเลือด
-การคลำได้ก้อนในช่องท้องหรือเชิงกราน
-ไม่มีอาการอะไรเลยรวมทั้งการตรวจภายในในช่วงแรกๆอาจพบว่าผลปกติได้

ขอขอบคุณข้อมูลจากอินเตอร์เน็ต